Wat is een SMART doelstelling?
SMART is een afkorting in dit geval en staat voor specifiek, meetbaar, acceptabel, resultaatgericht en tijdgebonden. Bij het formuleren en kiezen van je doelstelling is het dus van belang dat deze antwoord geeft op de genoemde punten.

Specifiek
Specifiek betekent dat je je doelstelling zo concreet/duidelijk mogelijk moet formuleren. Vaak hebben mensen een bepaalde doelstelling als: ‘ik wil fitter worden’ of ‘ik wil een gezonder leefstijl hanteren’. Hoewel het een goede doelstelling is, is het niet heel erg specifiek. Dit soort doelstellingen zijn te algemeen. Een veel specifieker doelstelling is bijvoorbeeld: Ik wil graag 5 kilo afvallen.

Meetbaar
Het is belangrijk dat je doelstelling meetbaar is. 5 kilo’s afvallen is specifiek geformuleerd en ook meteen meetbaar. 5 kilo is een mooi streven en ook goed te monitoren tijdens het proces van het afvallen. Je kan dit getal feitelijk zien en meten middels, in dit geval een weegschaal.

Acceptabel
Is jouw persoonlijke doelstelling acceptabel voor jou? Het is van belang dat je niet te ambitieus bent, is het niet te ver uit je eigen comfort? Daarentegen moet de doelstelling ook niet te gemakkelijk te behalen zijn. Het is dus van belang dat jij je eigen doelstelling formuleert zodat deze bij jou past en je tegelijkertijd ook uitdaagt. Ik raad daarom ook aan om je doelstellingen zelf te kiezen en dit niet door een ander te laten doen. Het is jouw lichaam, jouw ambities, jouw grenzen. Jij kent jezelf het beste.

Realistisch
Is de doelstelling realistisch? Vaak hebben mensen het doel om af te vallen, maar met een te hoge verwachting. Met als gevolg dat ze gedemotiveerd raken wanneer ze zien dat ze nauwelijks of niet voldoende resultaten behalen. Dit leidt er toe dat ze het proces van het afvallen op een gegeven moment helemaal stopzetten en zij dus afhaken. Als je 15 kilo wilt afvallen in 3 maanden tijd is dat een heel ambitieus streven, maar als je heel eerlijk bent weet je dat dit niet heel realistisch is. Daag jezelf uit maar wees reëel. De doelstelling moet voor jou persoonlijk haalbaar zijn om zo ook gemotiveerd te blijven en het verantwoord te kunnen blijven uitvoeren. 

Tijdsgebonden
Koppel jouw doelstelling altijd aan een bepaalde tijd of datum. Hierdoor kun jij duidelijk zien of jij nog op schema loopt of dat er hier en daar bijgeschaafd dient te worden. Wanneer jij aangeeft dat je over precies 2 maanden 3 kilo kwijt wilt raken dan heb je een duidelijk tijdspad voor jezelf vastgesteld, en zou jij halverwege een tussen meetmoment kunnen toepassen om te zien of alles nog volgens plan verloopt. Hierdoor blijf je op koers en gemotiveerd.

Wat zijn de voordelen van een SMART doelstelling?
Door een concrete doelstelling te formuleren weet je waar je aan toe bent, waar je naartoe wilt werken en dat biedt houvast. Verder werkt het ook motiverend omdat je zo je progressie nauwlettend bijhoudt. Door het op deze verantwoorde manier aan te pakken zul je merken dat je met meer gemak je doelstelling zal behalen.

Het belang van een lange- en korte termijn doelstelling
Om een duidelijk en goede SMART doelstelling te formuleren is het ook aan te raden om subdoelstellingen te bedenken/formuleren. Dat wil zeggen dat je een lange termijn- en korte termijn doelstelling(en) bedenkt/formuleert. Door korte termijn doelstellingen kun je de voortgang goed monitoren en kleine succesjes vieren omdat je ook bent gefocust op een tussenresultaat en dat geeft je een boost. Verder biedt SMART je houvast in het tijdspad en houdt het je tempo op schema.

Voorbeeld case:
Een vrouw van 41 jaar is 76 kilo en vindt dat ze te zwaar is. Ze besluit om af te vallen. Haar streefgewicht is 68 kilo. Verder wilt ze slanker zijn rondom haar buik.

Haar SMART doelstelling met korte en lange termijn doelstelling zou er dan als volgt uit kunnen zien:

Lange termijn doelstelling
Over 6 maanden in totaal 8 kilo afvallen en 9 centimeter minder in buikomvang.

Korte termijn doelstelling
Over 2 maanden 3 kilo afvallen en 3 centimeter minder in buikomvang.

Achtergrondinformatie:
Deze vrouw eet doordeweeks gezond maar vooral in het weekend kookt ze weinig en eet ze veel snacks, afhaalmaaltijden en drinkt ze ook veel alcohol. Ze besluit dan ook om in het weekend niet meer te snacken, vaker gezond te eten en veel minder alcohol te drinken.

Ze heeft verder ook besloten om 3 x in de week te gaan sporten. 2x in de week is ze in de sportschool te vinden waar de focus 70% ligt op krachttraining, om haar spiermassa te bevorderen en haar lichaam beter te vormen. En overige 30 procent op cardiotraining voor uithoudingsvermogen. Verder gaat zij 1x keer in de week zwemmen om ook zo verder aan haar cardio te werken. 

Dit is een voorbeeld van een SMART doelstelling met een korte- en lange termijn met een bondig trainingsplan.  

Deze vrouw weet nu wat haar doelstellingen en haar trainingsplan zijn. Ze weet waar ze over 2 maanden wil staan, en waar ze de aankomende 6 maanden aan moet werken. Maar vooral is voor haar duidelijk, hoe ze dit gaat behalen. En dat werkt heel erg motiverend, waardoor ze de kans op het behalen van haar einddoel enorm is vergroot.

Conclusie
Bij het veranderen van je leefstijl (afvallen, meer spiermassa, gezonder eten, etc) is het dus zaak om vooral niet te streng te zijn voor jezelf. Te hoge verwachtingen kunnen op lange termijn resulteren in teleurstellingen en dat is niet nodig. Het is nodig om je doelstelling niet alleen SMART te formuleren maar daarnaast zowel een korte- als lange termijndoelstelling te formuleren voor de maximale resultaten.

Door een concrete doelstelling te formuleren weet je waar je aan toe bent, waar je naartoe wilt werken en dat biedt houvast. Bij het aanpassen en of veranderen van je leefstijl kan je elke vorm van motivatie gebruiken, SMART zal je hierbij zeker helpen.